راهنمای طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان ها
شرح تفصیلی بر مبحث 3 مقررات ملی ساختمان حفاظت ساختمان ها مقابل حریق
شرح تفصیلی مبحث 12 مقررات ملی ساختمان ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا(ویژه آزمون های نظام مهندسی)
طراحی و تحلیل تاسیسات الکتریکی
کتاب طراحی و تحلیل تاسیسات الکتریکی
راهنمای مهندسین برق
فهرست کتاب طراحی و تحلیل تاسیسات الکتریکی:
فصل اول: تعاریف و اصطلاحات
تعاریف و اصطلاحات
سیستم الکتریکی
تجهیزات الکتریکی
حوزهی سرویسدهی الکتریکی
تعمیرات و نگهداری
برقکار ماهر
برقکار نیمه ماهر
برقکار ساده
مقررات برق
فصل دوم: برنامهریزی و مدیریت پروژهها
۲-۱- توصیههایی مفید برای معماران، مهندسان و الزاماتی برای نصابان
فصل سوم: سیستمهای الکتریکی
۳-۱- سیستم فشار متوسط
۳-۲- سیستم فشار ضعیف
فصل چهارم: ترانسفورماتورها
۴-۱- اصول فیزیکی
۱- قانون بیو ـ ساوار
۲- قانون تبدیل انرژی
۳- قانون فارادی
۴- اصول کار ترانسفورماتور
۵- نشت شار
۴-۲- هستههای مغناطیسی
۴-۳- سیم پیچها
۱- بر مبنای جهت عبور توان
۲- براساس ولتاژ نامی
۴-۴- انواع ترانسفورماتور
۴-۴-۱- نوع زرهی
۴-۴-۲- نوع هستهای
۴-۴-۳- نوع دارای هستهی تسمهای
۴-۴-۴- ترانسفورماتورهای راکتانس بالا
۴-۵- ترانسفورماتورهای AC
۴-۵-۱- طراحی
۴-۵-۲- روش کار
۴-۵-۳- ولتاژ بیباری
۴-۵-۴- ترانسفورماتورهای ولتاژ و جریان
۴-۵-۵- بارگذاری ترانسفورماتور
۴-۵-۵-۱- حالت بیبار
۴-۵-۵-۲- حالت اتصال کوتاه
۴-۵-۵-۳- جریان اتصال کوتاه
۶-۴- ترانسفورماتورهای سه فاز
۶-۴-۱- طراحی
۴-۶-۲- اتصال سیم پیچها
۴-۶-۳- گروه اتصالات
۴-۶-۴- اتصال موازی ترانسفورماتورها
۴-۷- ترانسفورماتورهای مخصوص
۴-۷-۱- ترانسفورماتور جریان (CT)
ترانسفورماتورهای جریان
۴-۷-۲- ترانسفورماتورهای ولتاژ (PT)
۴-۷-۳- اتوترانسفورماتورها
۴-۸- بازده ترانسفورماتورها
۴-۹- حفاظت ترانسفورماتورها
۴-۹-۱- حفاظت در برابر عیوب داخلی
۴-۹-۲- حفاظت در برابر اضافه بار
۴-۱۰- انتخاب ترانسفورماتورها
۱- مرغوبیت ترانسفورماتور
۲- خصوصیات الکتریکی
۳- شرایط نصب
۴- شرایط بهرهبرداری
۵- مشخصات فنی ترانسفورماتور (اعداد داخل پرانتز مثال هستند.)
۴-۱۱- قوانینی سرانگشتی برای محاسبهی جریانهای اتصال کوتاه در فشار ضعیف
۴-۱۲- مثالهایی در مورد محاسبات ترانسفورماتورها
۴-۱۲-۱- محاسبهی جریان اتصال کوتاه متقارن اولیهی یک ترانسفورماتور
۴-۱۲-۲- محاسبهی جریان گردشی
۴-۱۲-۳- بازده اقتصادی ترانسفورماتورها
مجموعهی توان ظاهری ترانسفورماتورها
۴-۱۲-۴- محاسبهی بازده سالانه
۴-۱۲-۵- محاسبهی بازده
فصل پنجم: موتورهای القایی (ASM)
۵-۱- انواع موتورهای القایی
۵-۱-۱- اصول کار (حالت بیبار)
مود موتوری
مود ژنراتوری
۵-۱-۲- مشخصهی گشتاور ـ سرعت
۵-۲- پارامترهای مهم موتور القایی
۵-۲-۱- فرکانس روتور
۵-۲-۲- گشتاور
۵-۲-۳- لغزش
۴-۲-۵- گیربکس
۵-۳- راهاندازی موتور القایی
۵-۳-۱- راهاندازی با اتصال مستقیم به شبکه
۵-۳-۲- راهاندازی ستاره ـ مثلث
۵-۴- تنظیم سرعت
۵-۴-۱- کنترل سرعت توسط لغزش
۵-۴-۲- کنترل سرعت از طریق فرکانس
۵-۴-۳- کنترل سرعت با تغییر قطب
گشتاور ثابت
کنتاکتورهای تغییر قطب
اتصالات در روش تغییر قطب
حفاظت حرارتی
۴-۴-۵- راهانداز نرم
۵-۴-۵- مودهای کاری موتور
۵-۴-۵-۱- کار پیوسته
۵-۴-۵-۲- کار کوتاهمدت
۵-۴-۵-۳- عملکرد تناوبی
۵-۴-۵-۴- عملکرد تناوبی، تحت تأثیر راهاندازی
۵-۴-۵-۵- عملکرد تناوبی، تحت تأثیر راهاندازی و ترمز
۵-۴-۵-۶- عملکرد بدون وقفه با بارگذاری تناوبی
۵-۶-۵-۷- عملکرد بدون وقفهی تناوبی با ترمز الکتریکی
۵-۶-۵-۸- عملکرد بدون وقفهی تناوبی با تغییر سرعت
۵-۶-۵-۹- عملکرد بدون وقفهی ناپیوستهی با بار غیر متناوب و تغییرات سرعت
۵-۵- چند طرح نمونه
۵-۵-۱- مثال ۱: محاسبه به کمک برنامهی SIKOSTART
توان اتصال کوتاه شبکهی بالادست
فیدر تغذیهکنندهی ترانسفورماتور
نتایج نرمافزار
۵-۵-۲- مثال ۲: محاسبهی شرایط راهاندازی و اضافه بار
۵-۵-۳- مثال ۳: محاسبهی پارامترهای موتور
۵-۵-۴- مثال ۴: محاسبهی قطر پولی و توان موتور
۵-۵-۵- مثال ۵: انتخاب موتور
فصل ششم: ژنراتورهای اضطراری
۶-۱- عوامل محدودکنندهی ظرفیت ژنراتور
۶-۲- طراحی یک ژنراتور اضطراری در حالت آماده به کار
فصل هفتم: حفاظتهای اضافه جریان
۷-۱- قوس الکتریکی
۷-۱-۱- مشخصهی قوس الکتریکی
۷-۱-۲- برش DC
۷-۱-۳- برش AC
برش در حضور اندوکتانسهای بزرگ
برش در شرایط مقاومتی خالص
برش جریانهای خازنی
برش در مدارهای سلفی ضعیف
۷-۱-۴- ولتاژ گذرا
۷-۲- کلیدهای فشار ضعیف
۷-۲-۱- مشخصات فنی
۷-۲-۲- کلید اصلی و کلید بار
۷-۲-۳- کلیدهای محافظ موتور
حفاظت موتور با فیوز
حفاظت موتور با کلید اتوماتیک
۷-۲-۴- کنتاکتورها و راهاندازهای موتوری
(IEC 60947-4-1)
شرایط لازم برای کلاس ۱
شرایط لازم برای کلاس ۲
۷-۲-۵- کلیدهای اتوماتیک (IEC 60898)
۷-۲-۶- کلیدهای حفاظت جریان نشتی (RCD)
۷-۲-۷- حفاظتهای اصلی
خصوصیات کلیدهای اصلی بالادست
۱- ساختمان و نحوهی عملکرد SLS
۲- ساختمان و عملکرد فیوز اتوماتیک S700
۷-۲-۸- کلید حفاظتی اصلی، در تابلوهای کنتوری
۱- انشعاب تک تعرفه تا ظرفیت (شکل ۷-۲۳)
-۷-۲-۹ انشعاب چند تعرفه تا (شکل ۷-۲۴)
۳- انشعاب چند تعرفه با ظرفیت بالاتر از (شکل ۷-۲۵)
۷-۲-۹- فیوزها
فیوز فشنگی
فیوز کاردی
فیوزهای سیلندری
کلاسهای بهرهبرداری فیوزها
۷-۲-۱۰- کلیدهای اتوماتیک (براساس IEC 60947)
انواع کلیدها
کلیدهای دارای عایق مایع (کلیدهای روغنی)
کلیدهای گازی یا هوای فشرده
کلیدهای خلاء
۷-۲-۱۱- کلیدهای قطع بار (IEC 408)
۷-۲-۱۲- سکسیونر
۷-۲-۱۳- فیوز لینکها
۷-۲-۱۴- ابعاد تجهیزات
فصل هشتم: حفاظت سلکتیو و پشتیبان
۸-۱- سلکتیویته
شرایط لازم برای سلکتیویته فیوزها
مزایا و معایب فیوزها
مزایا و معایب کلیدهای اتوماتیک
نکات مهم در استفاده از کلید و فیوز
۸-۲- حفاظت پشتیبان
فصل نهم / تابلوهای برق
۱-۲-۳-۴-۵- براساسEN 60439
۹-۱- تابلوهایی كه آزمون نوعی را گذراندهاند
۹-۲- تابلوهایی كه بخشهایی از آنها آزمون نوعی را گذراندهاند
۹-۳- كنترل ایستادگی در برابر اتصال کوتاه
۹-۴- اطمينان از رعايت حد حرارتی مجاز در تابلوهایی كه بخشهایی از آن آزمون نوعی را گذراندهاند
۹-۵- تفكیك دلایل مختلف ایجاد تلفات توان
۹-۶- چکلیست
۹-۷- نکاتی درباره طراحی پروژه
۹-۸- مثال: ارزیابی کامپیوتری افزایش دما
فصل دهم / حفاظت در برابر شوک الکتریکی
۱۰-۱- بازههای ولتاژ
۱۰-۲- حفاظت بهوسیله قطع اضافه جریان یا آلارمهای هشدار
۱۰-۲-۱- سیستمهای TN
۱۰-۲-۲- سیستمهای TT
۱۰-۲-۳- سیستمهای IT
۱۰-۲-۴- جمع بندی زمانهای قطع و امپدانسهای حلقه
۱۰-۲-۵- مثال ۱: بررسی حفاظتها
۱۰-۲-۶- مثال ۲: تعیین جریان نامی فیوز
۱۰-۲-۷- مثال ۳: محاسبه ماکزیمم طول هادی
۱۰-۲-۸- مثال ۴: جریان مجاز برای یک سیستم TT
۱۰-۲-۹- مثال ۵: شرط قطع برای یک سیستم IT
۱۰-۲-۱۰- مثال ۶: بررسی تجهیزات حفاظتی برای اتصال یك فیدر به یك ساختمان
۱۰-۲-۱۱- مثال ۷: تجهیزات حفاظتی برای یک سیستم TT
فصل یازدهم / ظرفیت جریاندهـی هادیها و کابلها IEC 60364 قسـمت ۴۳، IEC 60523
۱۱-۱- اصطلاحات و تعاریف
۱۱-۲- حفاظت اضافه بار
۱۱-۳- حفاظت اتصال کوتاه
۱۱-۳-۱- انتخاب هادی سیمها
۱۱-۳-۲- انتخاب کابلها
۱۱-۴- ظرفیت جریان دهی كابل ۱۵۱
۱۱-۴-۱- ظرفیت بارگذاری تحت شرایط کاری نرمال
۱۱-۴-۲- ظرفیت بارگذاری تحت شرایط خطا
۱۱-۴-۳- انواع روشهای نصب و مقادیر بار برای خطوط و کابلها
۱۱-۴-۴- ظرفیت جریاندهی کابلهای با جریان مجاز بالا و ضرایب تصحیح برای نصب زیرزمینی و هوایی
۱۱-۵- مثالهای ظرفیت جریاندهی كابلها
۱۱-۵-۱- مثال ۱: بررسی ظرفیت حمل جریان
۱۱-۵-۲- مثال ۲: بررسی ظرفیت جریاندهی
۱۱-۵-۳- مثال ۳: حفاظت کابلهای موازی
۱۱-۵-۴- مثال ۴: اتصال یک کابل سهفاز
۱۱-۵-۵- مثال ۵: ساختمان آپارتمان بدون آبگرمکن برقی
۱۱-۶- مثالهایی برای محاسبه اضافه جریانها
۱۱-۶-۱- مثال ۱: ت عیین اضافه جریانها و جریانهای اتصال کوتاه
۱۱-۶-۲- مثال ۲: حفاظت اضافهبار
۱۱-۶-۳- مثال ۳: ایستادگی اتصال کوتاه یک هادی
۱۱-۶-۳- مثال ۴: بررسی اقدامات حفاظتی برای كلیدها
فصل دوازدهم / محاسبه جریانهای اتصال کوتاه در شبکههای سهفاز
براساس IEC 60909
۱۲-۱- روش منبع ولتاژ معادل
۱۲-۱-۱- اتصالکوتاههای تکفاز به زمین
۱۲-۱-۲- محاسبهی امپدانس حلقه
۱۲-۱-۳- اتصال کوتاه سهفاز
۱۲-۲- محاسبه مقادیر مقاومت برای تجهیزات شبكه
۱۲-۲-۱- فیدرهای شبکه
۱۲-۲-۲- ماشینهای سنکرون
۱۲-۲-۳- نقش موتورها
نتیجهگیری
۱۲-۲-۴- خطوط زمینی، کابلها و خطوط
۱۲-۲-۵- ترانسفورماتورها
۱۲-۲-۶- تصحیح امپدانس
۱۲-۳- جریانهای اتصال کوتاه برای اتصال کوتاه سه فاز
۱۲-۳-۱- جریان اتصال کوتاه حداکثر
۱۲-۳-۲- جریان قطع متقارن
۱۲-۳-۳- جریان اتصال کوتاه حالت ماندگار
۱۲-۴- ایستادگی حرارتی و دینامیکی در برابر اتصال کوتاه
۱۲-۵- مثالهای محاسبهی جریانهای اتصال کوتاه
۱۲-۵-۱- مثال ۱: محاسبهی جریان اتصال کوتاه در یک سیستم DC
۱۲-۵-۲- مثال ۲: محاسبهی جریانهای اتصال کوتاه در یک سیستم الکتریکی ساختمان
۱۲-۵-۳- مثال ۳: انتخاب سایز کابل خروجی
۱۲-۵-۴- مثال ۴: محاسبهی جریانهای اتصال کوتاه با مقاومتهای توالی صفر
۱۲-۵-۵- مثال ۵: محاسبه پیچیده جریانهای اتصال کوتاه
۱۲-۵-۶- مثال ۶: محاسبه با توان موثر و توان راکتیو
۱۲-۵-۷- مثال ۷: محاسبه کامل برای یک سیستم
۱۲-۵-۸- مثال ۸: محاسبه جریانهای اتصال کوتاه با تصحیح امپدانس
فصل سیزدهم / محاسبات افت ولتاژ
IEC 60 364، قسمت ۵۲
۱۳-۱- تنظیم ولتاژ
۱۳-۱-۱- افت ولتاژ مجاز طبق شرایط فنی اتصال تجهیزات
۱۳-۱-۲- افت ولتاژ مجاز مطابق با تاسیسات الکتریکی در ساختمانها
۱۳-۱-۳- افت ولتاژها در بارها IEC 60 364، قسمت۲۳۰
۱۳-۱-۵- پارامترهای ماکزیمم طول خط
۱۳-۱-۶- خلاصه مقادیر مشخصه
۱۳-۱-۷- طول هادیها با در نظرگرفتن امپدانس منبع
۱۳-۲-۱- مثال ۱: محاسبه افت ولتاژ برای یک سیستم DC
۱۳-۲-۲- مثال ۲: محاسبه افت ولتاژ برای یک سیستم AC
۱۳-۳-۲- افت ولتاژ برای یک سیستم سهفاز
۱۳-۲-۴- مثال ۴: محاسبه افت ولتاژ برای یک توزیعکننده
۱۳-۲-۵- محاسبه سطح مقطع، بر اساس افت ولتاژ
۱۳-۲-۶- مثال ۶: محاسبه افت ولتاژ برای یک کارخانه صنعتی
۱۳-۲-۷- مثال ۷: محاسبه افت ولتاژ برای یک پریز
۱۳-۲-۸- مثال ۸: محاسبه افت ولتاژ برای یک واحد ذخیرهسازی آبگرم
۱۳-۲-۹- مثال ۹: محاسبه افت ولتاژ برای یک تلمبهخانه
فصل چهاردهم / سیستمهای روشنایی
۱۴-۱- روشنایی داخلی
اصطلاحات و تعاریف
۱۴-۲- انواع روشنایی
۱۴-۲-۱- روشنایی عادی
۱۴-۲-۲- روشنایی عادی مبتنی بر محل کار
۱۴-۲-۳- روشنایی مکانی
۱۴-۲-۴- الزامات فنی برای روشنایی
۱. سطح روشنایی
۲. یکنواختی روشنایی
۳. محدودیت خیرگی
۴. راستای نورپردازی و مدلسازی
۵. رنگ روشنایی و بازتولید رنگ
۱۴-۲-۵- انتخاب و نصب تجهیزات مدار تغذية سيستم روشنايي
۱۴-۲-۶- مدارهای روشنایی برای اتاقها و سیستمها IEC 60 364، قسمت ۷۰۰
۱۴-۳- محاسبات روشنایی
۱۴-۴- طراحی روشنایی با بلوکهای داده
۱۴-۴-۱- توان سیستم
۱۴-۴-۲- پراکندگی شدت روشنایی
۱۴-۴-۳- پراکندگی شار نوري
۱۴-۴-۴- راندمانها
۱۴-۴-۵- فاصله بین منابع روشنایی
۱۴-۴-۷- منحنیهای توزیع روشنایی
۱۴-۴-۸- ماکزیمم تعداد لامپهای فلورسنت تغذیه شونده از یك مدار با کلیدهای مشخص
۱۴-۴-۹- ماکزیمم تعداد لامپهای تخلیه تغذیه شونده از یك مدار با کلیدهای مشخص
۱۴-۴-۱۰- نشان اصل
۱۴-۴-۱۱- مقادیر استاندارد برای طراحی سیستمهای روشنایی
۱۴-۴-۱۲- تحلیل اقتصادی و هزینههای روشنایی
۱۴-۵- فرآیند طراحی پروژه
۱۴-۶- روشنایی خارجی
۱۴-۷- لامپهای هالوژن ولتاژ-پایین محاسبه ماکزیمم طول خط برای افت ولتاژ
۱۴-۸- روشنایی ایمنی و اضطراری
۱۴-۸-۱- اصطلاحات و تعاریف
۱۴-۸-۲- مدارهاي روشنايي
۱۴-۸-۳- انواع ساختاری برای گروه افراد
۱۴-۴-۸- طراحی و پیکرهبندی روشنایی با نماد اضطراری و روشنایی ایمنی
۱۴-۸-۵- منبع تغذیه
۱۴-۸-۶- نکات نصب
۱. نواحی عملیاتی الکتریکی
۱۴-۸-۷- تست حین بهرهبرداری
۱۴-۹- سیستمهای باتری
۱۴-۹-۱- سیستمهای باتری مرکزی
۱۴-۹-۲- سیستمهای با باتری گروهی
۱۴-۹-۳- سیستمهای با یک باتری
۱۴-۹-۴- مثال: سایزینگ روشنایی ایمنی و آماده بكار
توان کل سیستم روشنایی
ظرفیت شارژ باتری ( )
فضای باتری
تعیین ابعاد دریچه ورودی هوا و هوای خروجی
فصل پانزدهم / جبرانسازی توان راکتیو
۱۵-۱- اصطلاحات و تعاریف
۱۵-۲- اثر توان راکتیو
۱۵-۳- جبرانسازی برای ترانسفورماتورها
۱۵-۴- جبرانسازی برای موتورهای آسنکرون
۱۵-۵- جبرانسازی برای لامپهای تخلیه
۱۵-۶- مقدار
۱۵-۷- مدارهای تشدید
۱۵-۸- هارمونیکها و کیفیت ولتاژ
۱۵-۸-۱- جبرانسازی با خازنهای بدون سلف
۱۵-۸-۲- واحدهای سلف- خازن
۱۵-۸-۳- مدارهای فیلتر تشدید سری
۱۵-۹- جبرانسازی استاتیک توان راکتیو
طراحی سیستمهای جبرانسازی
۱۵-۱۰- مثالهايی از جبرانسازی توان راکتیو
۱۵-۱۰-۱- مثال ۱: تعیین توان راکتیو براي يك بار ساده
۱۵-۱۰-۲- مثال ۲: توان خازنی با ضریب k
۱۵-۱۰-۳- مثال ۳: تعیین سطح مقطع کابل
۱۵-۱۰-۴- مثال ۴: محاسبه مقدار
فصل شانزدهم / سیستمهای حفاظت در برابر صاعقه
استاندارد IEC 62305
۱۶-۱- کلاس حفاظت در برابر صاعقه
۱۶-۲- حفاظت خارجی در برابر صاعقه
۱۶-۲-۱- ترمينال هوایی
۱۶-۲-۲- هادیهای نزولي
۱۶-۲-۳- سیستمهای اتصال زمين
طول مینیمم الکترودهای زمين
۱۶-۲-۴- مثال ۱: محاسبه مقاومت سيستم زمين
۱۶-۲-۵- مثال ۲: طول مینیمم الکترودهای زمين
۱۶-۲-۶- فواصل مشخص در مجاورت دیوار
۱۶-۲-۷- زمين كردن سیستمهای آنتن
۱۶-۳- حفاظت داخلی از صاعقه
۱۶-۳-۱- مفهوم ناحیه حفاظت از صاعقه از ديدگاه EMC
۱۶-۳-۲- اطلاعات طراحی سیستمهای حفاظت از صاعقه
منابع و مآخذ
مقدمه کتاب طراحی و تحلیل تاسیسات الکتریکی:
از تولد صنعت برق در کشور ما دههها میگذرد و به تبع آن سالهاست که دانشگاههای کشور اقدام به تربیت دانشجویان در رشتههای کاردانی، کارشناسی و تحصیلات تکمیلی مهندسی برق نمودهاند.
برنامه درسی دانشگاهها محدود و کوتاه مدت است و تنها مجال برای آموزش اصول و مبانی مهندسی برق به دانشجویان هست. لذا اغلب پس از فارغالتحصیلی، اولین سؤالِ این دانشجویان سابق این است که چرا آنچه برای اشتغال بکار در صنعت لازم است به ما آموخته نشده و چرا «ما چیزی بلد نیستیم!».
حقیقت آنست که تربیت فنی و مهارتی یک مهندس برق مجالی فراتر از دانشگاه و واحدهای محدود آن میطلبد. باید مطالب کاربردی و اطلاعات عملی به فرد منتقل شود تا بتواند درک و بیان خود را به فضا و ادبیات صنعت نزدیک نماید.
در گذشته اغلب اينگونه بود كه کارفرمایان، مهندسین جوان و تازه کار را استخدام کرده و خود آموزش میدادند. اما رفته رفته بدلیل حرکت صنايع كشور از دولتی به خصوصی، کارفرمایان ترجیح میدهند از هزینههای این مهارت آموزی اولیه دوری کرده و مستقيماً مهندسین صاحب تجربه و دارای سابقه کار را جذب کنند.
نتیجه آنکه کلاف سردرگمی برای فارغالتحصیلان دانشگاهها ایجاد شود:
ـ برای شروع به کار نیاز به سوابق تجربی در رزومة فرد است!
ـ برای کسب تجربه نیاز به شروع کار است!
کتاب طراحی و تحلیل تاسیسات الکتریکی
البته برای اینکه فرد جایی وارد این حلقة «مرغ و تخممرغ» شود، استفاده از آموزشهای تخصصی و مهارتی که توسط سازمان آموزش فنی و حرفهای و یا آموزشگاههای آزاد ارائه میشوند میتواند تا حدي مفيد باشد، ولی خود متضمن صرف وقت و هزینه است.
راه سادهتر و ارزانتر، احتمالاً یافتن کتابهای آموزنده و روان برای تکمیل اطلاعات كاربردي است و آماده شدن برای کاربرد آموختهها در ابعاد واقعی و صنعتی. مطمئناً کتابی تا به حال نوشته نشده که با خواندن آن بشود هر آنچه مورد نیاز است را بدست آورد. ولی شاید از ميان چند کتاب مفید بتوان مجموعهای مکفی از نکات لازم برای یک مهندس برق را فراهم آورد. اینکار هر چند منجر به درج سابقة تجربی در رزومة فرد نمیشود، اما در مصاحبههای استخدامی، کارفرما را از دانش و استعداد او قدری مطمئن میسازد.
کتاب طراحی و تحلیل تاسیسات الکتریکی
کتاب حاضر یکی از برجسته ترین آثار پروفسور اسماعیل کاسیکچی میباشد که توسط انتشارات معتبر جان وایلی به چاپ رسیده است.دیدگاه کاربردی و عمل گرایانة نویسنده باعث میشود که کتاب بیش از آنکه یک متن درسی دانشگاهی باشد، یک کتاب کاربردی مطلوب برای مهندسین شاغل در صنایع مختلف محسوب گردد. مثالهای متعدد و حالات خاصی که در کتاب بر روی آنها بطور دقیق بحث شده، حاصل تجربیات نویسنده در سه کشور متفاوت آلمان و بریتانیا و ترکیه بوده که هریک مقتضیات و استانداردهای خود را دارند.
در شانزده فصل کتاب در مورد بسیاری از موضوعات که برای یک مهندس برق دانستن آنها لازم است، اطلاعات کافی ارائه شده است.
بنظر میرسد برای خواننده ای که مجال مراجعه به استانداردهای بین المللی را ندارد یا خواندن متن خشک و سنگین آنها برایش مشکل است، این کتاب نه تنها کار را آسان میکند بلکه با تعابیر و مثالها و تصاویر روشن و ملموس، همان مفاهیم مشکل را به صورتی جذاب و خواندنی بیان میکند.
مترجمین مایلند به پاس چند دهه خدمت به صنعت برق ایران، این ترجمه را به استادشان جناب آقای مهندس رحیم سلیمان آذر (عضو دیرین گروه تدوین مقررات ملی ساختمان ـ مبحث ۱۳) تقدیم نمایند، عمرشان دراز باد.
کتاب آزمون های پلکانی طراحی برق (شامل آزمون طراحی مرداد ۱۴۰۰)
معرفی کتاب طراحی
آزمونهای نظام مهندسی برق از سال 1373 و بهطور مشترک برای صلاحیت طراحی و نظارت برگزار میشد تا اینکه از سال 1395 این دو آزمون از یکدیگر تفکیک شدند. یکی از مهمترین منابع برای قبولی در آزمون نظام مهندسی آشنایی با سؤالات دورههای گذشته به ویژه بهصورت طبقهبندی شده است.
متأسفانه تصور داوطلبان شرکت در آزمونهای نظام مهندسی این است که این دو آزمون و مطالب آنها از یکدیگر قابل تفکیک هستند درحالیکه اینگونه نیست و حدود 60 درصد سؤالات این دو آزمون بهصورت مفهومی و تشریحی و کاملاً مشترک میباشد. سابقه داشته که سؤالات مفهومی آزمون طراحی یک دوره در دورههای بعدی آزمون نظارت تکرار شدهاند. بنابراین تصور اینکه برای نمونه سؤالات نظارت فقط آزمونهای نظارت و برای نمونه سؤالات طراحی فقط آزمونهای طراحی دورههای قبل خوانده شوند کاملاً نادرست است. برای آزمون نظارت باید تمامی آزمونهای نظارت و همچنین سؤالات مفهومی آزمونهای طراحی دورههای گذشته که همگی در کتاب «آزمونهای پلکانی نظارت برق» گردآوری شدهاند، مطالعه شود. برای آزمون طراحی باید تمامی آزمونهای نظارت و تمامی آزمونهای طراحی مرور شوند.
این کتاب شامل تمامی مسائل آزمونهای طراحی (و مسائل آزمونهای مشترک) بوده و برای داوطلبان آزمون طراحی یک مرجع کامل و طبقهبندی شده از تمامی مسائل دورههای گذشته است.
به غیر از مسائل طراحی که همگی در این کتاب آمده، مابقی سؤالات آزمونهای طراحی که شامل مفاهیم طراحی است به همراه سؤالات آزمونهای نظارت که ممکن است در آزمون طراحی هم مورد سؤال قرار گیرند درکتاب اول با عنوان «آزمونهای پلکانی نظارت برق- پیشنیاز طراحی» گردآوری شدهاند و مرور آنها به منظور درک مفاهیم و سؤالات تشریحی برای داوطلبان طراحی ضروری است.
ویژگی بسیار مهم این دو کتاب تفکیک سؤالات قبل از سال 1395 (آزمونهای مشترک طراحی و نظارت) به دو دسته مفاهیم (کتاب نظارت) و مسائل (کتاب طراحی) است. ضمن اینکه طبقهبندی پلکانی تستها به فهم و دستهبندی موضوعات و حتی رجوع در جلسه آزمون نیز کمک میکند.
1این دو کتاب به روی هم تقریباً تمامی تستهای 23 سال اخیر را بهطور کامل و طبقهبندی در بردارند (حدود 2100 تست،حدود 1500 تست در کتاب نظارت و حدود 600 تست در کتاب طراحی). برای بهرهوری بیشتر سعی شده علاوه براینکه پیوستگی بخشهای مختلف هر فصل حفظ شود، سؤالات هر بخش نیز از ساده به مشکل طبقهبندی گردد.
فهرست مطالب
فصل اول طراحی سیستمهای برقرسانی.. 1
1_1) طراحی مقاومت ایمنی اتصال زمین (RB) در سیستم TN. 1
1_2) محاسبات ولتاژ برقگرفتگی در سیستمهای برقرسانی.. 3
1_3) زمین، الکترود زمین و مقاومت آن. 9
فصل دوم طراحی سیم و کابل.. 15
2_1) پارامترهای طراحی سطح مقطع سیم یا کابل. 15
2_2) طراحی کابل بر اساس جریان، دما، همجواری. 15
2_3) تأثیر هارمونیک در طراحی سطح مقطع کابل. 21
2_4) طراحی کابل بر اساس محاسبات افت ولتاژ. 24
2_5) محاسبات افت ولتاژ کابل تغذیه موتور در حالت دائم و راهاندازی. 36
2_6) طراحی کابل بر اساس گرمای ناشی از جریان اتصال کوتاه. 43
2_7) طراحی سطح مقطع شینه. 50
فصل سوم : منابع تغذیه (ترانسفورماتور- دیزل ژنراتور-UPS). 55
3_1) محاسبات امپدانس ترانسفورماتور. 55
3_2) جریان اتصال کوتاه ترانسفورماتور. 56
3_3) راندمان و رگولاسیون ترانسفورماتور. 57
3_4) طراحی ترانسفورماتور. 59
3_5) موازی کردن ترانسفورماتورها 65
3_6) طراحی دیزل ژنراتور. 71
3_7) طراحی UPS 80
فصل چهارم حفاظت و کنترل (طراحی تابلو). 85
4_1) جریان اتصال کوتاه و کاربردهای حفاظتی.. 85
4_2) حفاظت سیستم TT توسط کلید RCD. 88
4_3) طراحی فیوز در سیستم TN. 90
4_4) حفاظت سیستم TN توسط کلیدRCD. 99
4_5) طراحی فیوز در سیستم TT جهت جلوگیری از برقگرفتگی.. 100
4_6) طراحی کلید مینیاتوری (MCB) در سیستم TN. 106
4_7) طراحی کلید اتوماتیک (MCCB) 108
4_8) ویژگیهای حفاظتی در سیستم IT. 117
4_9) کاربرد و ترتیب وسایل حفاظتی (سلکتیویته). 119
4_10) طراحی قدرت قطع کلیدها و تجهیزات حفاظتی.. 122
4_11) طراحی ترانس، طراحی دیزل و طراحی قدرت قطع. 132
4_12) طراحی و کاربرد کنتاکتور. 144
فصل پنجم محاسبات توان و انرژی.. 153
5_1) محاسبات بار (جریان، توان، ضریب توان و دیماند). 153
5_2) اصلاح ضریب توان، رگولاتور بانک خازنی.. 161
5_3) محاسبه بهای برق 173
فصل ششم محاسبات روشنایی و پریز. 185
6_1) مدارهای پریز و روشنایی.. 185
6_2) طراحی مینیاتوری و نحوه چیدمان. 187
6_3) طراحی روشنایی 199
فصل هفتم طراحی سیستمهای جریان ضعیف.. 223
7_1) طراحی سیستمهای اعلام حریق متعارف.. 223
7_2) طراحی سیستمهای اعلام حریق آدرسپذیر. 229
7_3) طراحی سیستمهای آنتن مرکزی. 233
7_4) طراحی سیستمهای صوتی.. 246
فصل هشتم محاسبات آسانسور و پله برقی.. 253
8_1) محاسبات ابعاد چاه، چاهک و بالاسری. 253
8_2) محاسبات مساحت و ظرفیت کابین. 255
8_3) محاسبات تعداد، ظرفیت و سرعت آسانسورها 255
8_4) محاسبات پله برقی 258
8_5) طراحی پیادهروی متحرک.. 265
پیوست.. 269
کتاب آزمون های پلکانی نظارت برق (شامل آزمونهای 1400، نظارت، اجرا، ماده 27، منتخب طراحی)
معرفی کتاب
آزمونهای نظام مهندسی برق از سال 1373 و به طور مشترک برای صلاحیت طراحی و نظارت برگزار میشد تا اینکه از سال 1395 این دو آزمون از یکدیگر تفکیک شدند. یکی از مهمترین منابع برای قبولی در آزمون نظام مهندسی آشنایی با سؤالات دورههای گذشته به ویژه به صورت طبقهبندی شده است.
متأسفانه تصور داوطلبان شرکت در آزمونهای نظام مهندسی این است که این دو آزمون و مطالب آنها از یکدیگر قابل تفکیک هستند درحالیکه اینگونه نیست و حدود 60 درصد سؤالات این دو آزمون به صورت مفهومی و تشریحی و کاملاً مشترک میباشد. سابقه داشته که سؤالات مفهومی آزمون طراحی یک دوره در دورههای بعدی آزمون نظارت تکرار شدهاند. بنابراین تصور اینکه برای نمونه سؤالات نظارت فقط آزمونهای نظارت و برای نمونه سؤالات طراحی فقط آزمونهای طراحی دورههای قبل خوانده شوند کاملاً نادرست است. برای آزمون نظارت باید تمامی آزمونهای نظارت و همچنین سؤالات مفهومی آزمونهای طراحی دورههای گذشته که همگی در کتاب «آزمونهای پلکانی نظارت برق» گردآوری شدهاند، مطالعه شود. برای آزمون طراحی باید تمامی آزمونهای نظارت و تمامی آزمونهای طراحی مرور شوند.
این کتاب شامل تمامی سؤالات مفهومی آزمونهای نظارت و طراحی بوده و برای داوطلبان آزمون نظارت یک مرجع جامع، کامل و طبقهبندی شده از تمامی سؤالات دورههای گذشته است همچنین برای داوطلبان آزمون طراحی، علاوه بر مرور کامل مفاهیم، یک پیشنیاز برای ورود به حل مسائل است.
به غیر از سؤالات مفهومی نظارت که همگی در این کتاب آمده، مابقی سؤالات آزمونهای طراحی که شامل مسائل طراحی است درکتاب دوم با عنوان «آزمونهای پلکانی طراحی برق» گردآوری شدهاند که فقط برای داوطلبان طراحی مناسب بوده و داوطلبان آزمون نظارت نیازی به آن ندارند.
ویژگی بسیار مهم این دو کتاب تفکیک سؤالات قبل از سال 1395 (آزمونهای مشترک طراحی و نظارت) به دو دسته مفاهیم (کتاب نظارت) و مسائل (کتاب طراحی) است. ضمن اینکه طبقهبندی پلکانی تستها به فهم و دستهبندی موضوعات و حتی رجوع در جلسه آزمون نیزکمک میکند.
این دو کتاب به روی هم تقریباً تمامی تستهای 27 سال اخیر را بهطور کامل و طبقهبندی در بردارند (حدود 2500 تست،حدود 1500 تست در کتاب نظارت و حدود 600 تست در کتاب طراحی). برای بهرهوری بیشتر سعی شده علاوه براینکه پیوستگی بخشهای مختلف هر فصل حفظ شود، سؤالات هر بخش نیز از ساده به مشکل طبقهبندی گردد.
فهرست مطالب
فصل اول : سیستمهای برقرسانی.. 1
1_1) شمول مبحث سیزدهم. 1
1_2) ایمنی در برق 2
1_3) ساختار سیستمهای برقرسانی.. 4
1_4) ویژگی سیستمهای برقرسانی.. 8
1_6) کاربرد سیستمهای برقرسانی.. 17
1_7) EMI در سیستمهای برقرسانی.. 19
1_8) خواص اتصال زمین ایمنی در سیستم TN. 21
1_9) اتصالات شینههای نول، ارت و PEN در سیستم TN. 24
1_10) عملکرد RCD 29
1_11) زمین، الکترود زمین و مقاومت آن. 32
1_12) همبندی 42
فصل دوم : سیم و کابل.. 47
2_1) پارامترهای طراحی سطح مقطع سیم یا کابل. 47
2_2) محاسبات کابل بر اساس جریان، دما، همجواری. 48
2_3) افت ولتاژ مجاز سیم و کابل. 51
2_4) کابلهای موازی 57
2_5) رنگ، نوع و جنس سیمها 59
2_6) ملاحظات اجرای کابل. 63
2_7) لولههای برق 71
2_8) نامگذاری سیم و کابل. 74
2_9) سطح مقطع هادی خنثی(N) 76
2_10) سطح مقطع هادیهای حفاظتی، همبندی اصلی ، همبندی اضافی و اتصال زمین. 80
فصل سوم : منابع تغذیه ( ترانسفورماتور- دیزل ژنراتور ) 91
3_1) محاسبات امپدانس ترانسفورماتور. 91
3_2) جریان اتصال کوتاه ترانسفورماتور. 93
3_3) گروه برداری ترانسفورماتور. 95
3_4) طراحی اتاق ترانسفورماتور. 96
3_5) طراحی اتاق تابلوهای فشارقوی و فشارضعیف.. 101
3_6) شرایط و تعداد اتصال زمین در پست.. 109
3_7) ترانسهای جریان و ولتاژ (CT & PT) 114
3_8) برق اضطراری و ایمنی.. 117
3_9) طراحی، کنترل و عملکرد دیزل ژنراتور. 128
3_10) رابطه ترانس و دیزل ژنراتور. 131
3_11) رژیمهای کاری دیزل ژنراتور. 134
فصل چهارم : حفاظت و کنترل (تابلوهای فشارضعیف). 135
4_1) جریان اتصال کوتاه و کاربردهای حفاظتی.. 135
4_2) حفاظت سیستم TT توسط کلید RCD. 138
4_3) حفاظت سیستم TN توسط کلیدRCD. 140
4_4) کلید مینیاتوری در سیستم TN. 142
4_5) کاربرد و ترتیب وسایل حفاظتی (سلکتیویته). 143
4_6) الزامات تابلو 160
4_7) قدرت قطع کلیدها و تجهیزات حفاظتی.. 168
4_8) حفاظت ترانسفورماتور. 174
4_9) موتورهای الکتریکی، حفاظت، کنترل، راهاندازی. 175
4_10) طراحی و کاربرد کنتاکتور. 185
4_11) حفاظت اضافه ولتاژ. 187
4_12) حریم خطوط انتقال. 189
فصل پنجم : توان و انرژی.. 191
5_1) مفاهیم توان الکتریکی.. 191
5_2) اصلاح ضریب توان، رگولاتور بانک خازنی.. 194
5_3) اینترلاک دیزل، ترانس و بانک خازنی.. 200
5_4) محاسبه بهای برق 206
فصل ششم : روشنایی و پریز- محیطهای خاص... 209
6_1) مدارهای پریز و روشنایی.. 209
6_2) مینیاتوری و نحوه چیدمان. 221
6_3) طراحی روشنایی 222
6_4) عدد شاخص حفاظت (IP) دستگاههای برقی.. 227
6_5) حفاظت در محیطهای خاص.. 229
فصل هفتم : سیستمهای جریان ضعیف.. 235
7_1) سیستمهای اعلام حریق. 235
7_2) سیستمهای آنتن مرکزی. 249
7_3) سیستمهای صوتی 250
7_4) سایر سیستمهای جریان ضعیف.. 256
فصل هشتم : آسانسور و پله برقی.. 267
8_1) دامنه کاربرد-الزامات تعبیه آسانسور. 267
8_2) انواع آسانسورها 269
8_4) الزامات برقی آسانسور. 271
8_5) محاسبات برقی آسانسور. 277
8_6) حریق و آسانسور 278
8_7) الزامات مکانیکی 284
8_8) جانمایی - دسترسی - راهروی مناسب - دربها 287
8_9) فراخوانی و انتظار. 293
8_10) ابعاد چاه، چاهک و بالاسری. 294
8_11) محاسبات مساحت و ظرفیت کابین. 295
8_12) محاسبات ابعاد موتورخانه. 295
8_13) تعداد، ظرفیت و سرعت آسانسورها 296
8_14) پله برقی 314
8_15) پیادهروی متحرک.. 317
فصل نهم : قانون نظام مهندسی و مباحث مقررات ملی ساختمان.. 319
9_1) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان. 319
9_2) مبحث اول مقررات ملی ساختمان: تعاریف.. 347
9_3) مبحث دوم مقررات ملی ساختمان: نظامات اداری. 347
9_4) مبحث سوم مقررات ملی ساختمان: حفاظت ساختمان در برابر حریق. 355
9_5) مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان: ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا 363
9_6) مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان: صرفهجویی در مصرف انرژی. 386
9_7) مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان: پدافند غیرعامل. 391
9_8) مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان: مراقبت و نگهداری از ساختمانها 397
پیوست.. 403
1) 5 (تألیفی 99) در یک سیستم TT با ولتاژ نامی 230V برای اطمینان از عدم ایجاد برقگرفتگی درهنگام اتصالی فاز به بدنهها نسبت مقاومت اتصال زمین حفاظتی به مقاومت اتصال زمین ایمنی از چند درصد باید کمتر باشد؟ الف) 20% ب) 50% ج) 18.2% د) 27.7% ?پاسخ: در یک سیستم TT حلقه اتصال کوتاه و مدار معادل به شکل زیر است: ولتاژ مقاومت RA به عنوان ولتاژ بدنه باید کمتر از 50V باشد. این ولتاژ را به صورت تقسیم ولتاژ میتوان به شکل زیر نوشت:. واضح است که در این مدار به خاطر مساوی بودن امپدانس مسیر رفت و برگشت، نصف ولتاژ روی هر کدام از دو امپدانس تقسیم میشود یعنی ولتاژ بدنه از طریق امپدانس نول، 110V خواهد شد. برای محاسبه جریان اتصال کوتاه، ولتاژ را به کل امپدانس تقسیم میکنیم: بنابراین گزینه (د) صحیح است. مشاهده میشود که این مقدار بسیار کوچک و تأمین ایمنی از این روش تقریباً غیرممکن است. |